Valse vrienden: Veelvoorkomende taalkundige valkuilen herkennen en vermijden

Stel, je leest een boek in een vreemde taal die je probeert te leren en je ziet een bekend woord. Het lijkt op een woord in je moedertaal, dus het moet wel een vergelijkbare betekenis hebben, toch? Fout. Het tegenkomen van deze woorden kan een beetje hetzelfde zijn als wanneer je denkt een oude vriend te herkennen die aan de overkant van de straat loopt, maar wanneer je dichterbij komt, realiseer je je dat het niet is wie je dacht.

"Valse cognaten" of "valse vrienden" staan in de taalwereld bekend als woorden die op elkaar lijken of hetzelfde klinken, maar in verschillende talen totaal verschillende dingen betekenen. En als je een nieuwe taal aan het leren bent, kunnen valse vrienden je gemakkelijk laten struikelen.

Waar komen valse vrienden vandaan?

Veel talen hebben een gemeenschappelijke oorsprong, dus sommige woorden die er hetzelfde uitzien of klinken zijn eigenlijk echte vrienden, en betekenen nog steeds vrijwel hetzelfde. Bijvoorbeeld de Engelse en Spaanse woorden accident en accidente, of de Engelse en Duitse woorden voor vader - father en vater. Deze woorden staan bekend als cognaten.

Maar niet alle cognaten zijn gelijk; naarmate talen zich ontwikkelen, kunnen ook de betekenissen afzonderlijk verschuiven, wat resulteert in woordcombinaties die op cognaten lijken maar dat eigenlijk niet zijn. Het antwoord: valse cognaten, of valse vrienden. Deze komen vaak voor in groepen talen met een gedeelde etymologie, zoals de Romaanse talen (waaronder Frans, Spaans, Portugees en Italiaans) of de Germaanse talen (zoals Duits, Engels en Nederlands).

Sommige valse vrienden zien er hetzelfde uit, anderen klinken hetzelfde

Pain [Engels – Frans]

Neem bijvoorbeeld het woord pain. In het Engels beschrijven deze vier letters gevoelens van pijn - je zou pijn voelen als je je arm brak. In Frankrijk is pain het woord voor brood, dus als je in het café een pain au chocolat bestelt, krijg je een zoete traktatie en geen bezoek aan het ziekenhuis.

Burro [Italiaans – Spaans]

Hoewel het hetzelfde gespeld wordt, betekent burro in het Italiaans boter en in het Spaans ezel. Onschuldig maar hilarisch om door elkaar te halen.

Library [Engels] – Librairie [Frans]

Deze betekenissen lijken zo op elkaar dat hier gemakkelijk fouten worden gemaakt. Een library in het Engels is een openbare bibliotheek. In het Frans is bibliothèque het woord voor een bibliotheek, terwijl librairie het woord is voor een boekwinkel. Je gaat bij beide weg met boeken, maar de ene verwacht dat je ze terugbrengt...

Gift [Engels – Duits]

Deze wil je niet verkeerd opvatten. Het woord gift betekent in het Engels een geschenk - iets leuks om iemand te geven. De Duitse vertaling van gift is echter poison - niet zo leuk.

Baskets [Engels – Frans]

In het Engels zijn baskets dozen of manden die vaak geweven zijn van natuurlijke materialen, maar in het Frans komt het woord van basketbal en zijn baskets sneakers. Dus als je Franse vriend(in) je vertelt dat ze gaan hardlopen in mes baskets, kijk dan niet verward.

Braaf [Nederlands] – Brave [Engels]

Denk je dat je in Nederland te horen hebt gekregen dat je moedig en heldhaftig bent? Misschien vergis je je; het Nederlandse woord braaf lijkt erg op het Engelse woord brave, maar betekent gewoon braaf zijn.

Jubilation [Engels] – Jubilación [Spaans]

Jubilation is een Engels woord dat een groot gevoel van geluk betekent - als je de loterij zou winnen, zou je jubelen. In Spanje betekent jubilación echter pensioen. Nou, de meeste mensen zijn waarschijnlijk behoorlijk jubelend als ze hun jubilación bereiken.

Journey [Engels] – Journée [Frans]

Hier is nog een Anglo-Franse valse vriend die je waarschijnlijk zult tegenkomen. In het Frans betekent journée dag (vandaar de vriendelijke begroeting bonjour, wat goedemorgen betekent), maar in het Engels betekent een journey maken dat je van de ene plaats naar de andere reist.

Enkel [Duits]– Ankle [Engels]

Dit is een ongebruikelijke klank-gelijkenis; het Duitse woord enkel betekent kleinkind en wordt op dezelfde manier uitgesproken als het Engelse woord ankle.

Embarazada [Spaans] – Embarrassed [Engels]

Schaam je je? Dat krijg je als je het verprutst met deze valse vriend - als je in Spanje zegt dat je embarazada bent, kondig je eigenlijk aan dat je zwanger bent, niet dat je je schaamt. Gênant.

Hoe je valse vrienden kunt vermijden om verwarring te voorkomen

Oefening baart kunst. Hoe meer boeken je leest, podcasts je beluistert en tv-programma's je bekijkt in de taal die je leert, hoe beter je wordt in het herkennen van valse vrienden en hoe beter je ze kunt ontwijken. Jezelf volledig onderdompelen in de taal wanneer je gaat studeren in het buitenland kan hier ook erg bij helpen, omdat je dan regelmatiger gesprekken zult voeren in die taal en veel verschillende situaties zult tegenkomen waarin je valse vrienden kunt tegenkomen.

Als je toch in de val loopt...

Lach erom! Als je een taal leert, zul je fouten maken. En als je een paar valse vrienden door elkaar haalt, is de kans groter dat je ze in de toekomst onthoudt als je ze erkent. Je kunt ook een lijst maken op je telefoon, die je kunt bekijken en waaraan je jezelf kunt herinneren terwijl je blijft leren.