Wat is de beste leeftijd om een taal te leren.
Hoewel ons begrip van het leren van talen voortdurend in ontwikkeling is, zijn er hardnekkige mythen over het leren van een taal. Kinderen zouden veel beter zijn in het oppikken van taal, waardoor anderen de uitdaging niet eens aangaan. Maar eigenlijk kan iedereen een nieuwe taal leren, ongeacht de leeftijd. Dit is waarom:
Hoe we leren
Talen leren is een essentiële functie van de hersenen die ons in staat stelt onze wereld te begrijpen. Zonder blootstelling aan taal in de vroege kinderjaren groeien we op met een zeer beperkt vermogen om door het leven te navigeren. Verhalen van in de steek gelaten kinderen hebben op tragische wijze het belang aangetoond van vroege blootstelling en de prijs die we betalen als we de eerste jaren geen talen leren.
Maar baby’s zijn in feite geprogrammeerd om te luisteren en talen na te bootsen die ze al voor de geboorte horen. Studies hebben aangetoond dat baby’s zelfs zonder woorden huilen en communiceren ‘met een accent’. Het vermogen om in hun moedertaal te spreken is op deze basis gebouwd. En hun vermogen om zichzelf uit te drukken, neemt in de eerste levensjaren verbazingwekkend snel toe.
Kinderen verwerven taalvaardigheid door een proces dat wetenschappers ‘impliciet leren’ noemen. Het absorberen van wat ze horen. Ze zijn gewoon gefocust op de meest effectieve manier om te communiceren. Ze denken niet na over het leren van talen – ze doen het gewoon.
Waarom we leren
Kinderen hebben ook de basis om snel een taal te leren om te overleven en groeien. Zowel thuis als in de bredere sociale omgeving. Hoewel ze instructies kunnen krijgen in de taal die ze gebruiken, blijven ze in de basis ongestructureerde leerlingen. Ondergedompeld in de taal en leren ze door middel van een continu, rommelig proces van vallen en opstaan.
Tweetalige of meertalige kinderen kunnen moeiteloos door verschillende talen navigeren, waardoor zij (en dus ook hun brein!) kunnen profiteren van tal van levenslange voordelen.
Maar als het op talen aankomt, eindigt het leren eigenlijk nooit. En in veel opzichten groeit onze drang om onze taalkundige horizon te verbreden alleen maar naarmate we ouder worden.
Als het op onze taal aankomt, zijn we in feite natuurlijke, levenslange leerlingen. Een van de grootste onderzoeken naar taalonderwijs ooit uitgevoerd, heeft onlangs geconcludeerd dat het zelfs 30 jaar kan duren om onze moedertaal onder de knie te krijgen. En gedurende ons hele leven voegen we woorden toe, leren we nieuwe uitdrukkingen en pikken we nieuwe straattaal op. We evolueren met de taal waarmee we zijn geboren en ontwikkelen een meer verfijnd en genuanceerd vermogen om onszelf uit te drukken.
In een steeds meer verbonden wereld worden we ook gedwongen om nieuwe talen te leren. Om deel te nemen aan wereldwijde discussies, om wereldwijde media te consumeren, internationaal te handelen of te werken en om relaties en vriendschappen te ontwikkelen die grenzen overschrijden. Zonder bijvoorbeeld een mondiale taal zoals Engels of Spaans te leren, kunnen we ons letterlijk van de wereld afgesneden voelen.
Dus waarom aarzelen we zo vaak om de uitdaging aan te gaan. Ondanks onze aangeboren verlangen en noodzaak om onze taalkundige horizon te verbreden?
Uit ons hoofd komen – en de wereld in komen
Het is normaal om volwassenen, zelfs jongeren, te horen zeggen dat ze gewoon te oud zijn om een nieuwe taal te leren. Vaak omdat het te moeilijk is. En velen, hoewel ze het misschien niet willen toegeven, aarzelen omdat ze zich niet op hun gemak voelen bij het maken van fouten in het bijzijn van anderen.
Maar is het leren van een nieuwe taal echt moeilijker naarmate we ouder worden?
Hoewel een recent, groot onderzoek aan het MIT heeft geconcludeerd dat bepaalde aspecten van spreekvaardigheid verband houden met blootstelling in de kindertijd. Bijvoorbeeld het begrijpen van bepaalde regels van de Engelse grammatica. Is er nauwelijks bewijs dat tieners en volwassenen minder effectief zijn in het leren van talen dan jongere kinderen. Vooral als het niet om de moedertaal gaat.
Sommige studies, waaronder een studie van tweetalige Catalaans-Spaanse sprekers die Engels leren, hebben zelfs aangetoond dat volwassenen sneller leren dan kinderen.
Ons uitgebreide onderzoek toont ook aan dat volwassenen snel vooruitgang kunnen boeken, vooral als ze op een boeiende manier leren. Joshua Hartshorne, assistent-professor in de psychologie aan het Boston College en hoofdauteur van de MIT-studie, bevestigt dit. Hij stelt dat “Ik zou leren in een onderdompelende omgeving. Onderdompeling heeft een enorm effect in onze data, zelfs in verhouding tot vrij grote leeftijdsverschillen.”
Onderdompeling werkt omdat het leren natuurlijk, noodzakelijk, continu en leuk maakt. Maar er is een bijkomend voordeel dat volwassen leerlingen hebben: een gestructureerde benadering van het leren zelf.
Op zoek naar structuur
Via school komen we erachter wat voor ons als leerlingen werkt. Terwijl sommigen van ons leren door te luisteren, moeten anderen dingen opschrijven en regels en formules uit het hoofd leren. Tegen de tijd dat we jongvolwassenen worden, hebben we geleerd hoe te leren.
Deze meer gestructureerde aanpak is van grote waarde bij het leren van een nieuwe taal, juist omdat talen van nature erg gestructureerd zijn.
Aandachtsgebieden zijn ook van belang. Met meer structuur komt meer focus en een aandachtsspanne die kinderen simpelweg niet hebben. Een vaardigheid die Antonella Sorace, hoogleraar taalkunde en directeur van het Bilingualism Matters Centre aan de Universiteit van Edinburgh, ‘expliciet leren’ noemt. In tegenstelling tot de meer impliciete manier waarop kinderen leren.
Onze doelstellingen omarmen
Naarmate we ouder worden, worden onze doelstellingen op het gebied van studies en carrières duidelijker en kunnen ze ons nog meer motiveren. We kunnen bijvoorbeeld gemotiveerd zijn om Frans te leren omdat we diplomaten willen worden. Of vloeiend Engels willen spreken zodat we een internationale carrière kunnen hebben. Of een gesprek in het Koreaans kunnen voeren omdat we van K-pop houden. Met andere woorden, het ‘waarom‘ wordt een even krachtige factor in ons succes als het ‘hoe‘.
Sociale contacten spelen hierin een rol. Net als kinderen zullen volwassenen waarschijnlijk sneller een nieuwe taal leren als ze een band kunnen opbouwen met andere leerlingen en hun nieuwe vaardigheden kunnen gebruiken in sociale omgevingen die hen een gevoel van vreugde geeft.
Maar zoals bij elke reis, is het leren van een taal gemakkelijker als we weten waar we naartoe gaan.
De val binnen spreekvaardigheid vermijden
Moet het uiteindelijke doel van het leren van een nieuwe taal ‘vloeiend’ zijn? Volledig vloeiend worden in een nieuwe taal is moeilijk. En het kost tijd. Hoewel sommige talen moeilijker te leren zijn dan andere – Engels is bijvoorbeeld relatief eenvoudig – is het bereiken van een vloeiende manier van spreken een gevolg van aanhoudende inspanning en blootstelling. Zelfs voor kinderen die het minder bewust doen.
Maar gefixeerd raken op vloeiend kunnen spreken kan demotiverend zijn. Hoewel het voor velen een langetermijndoel is, is het veel beter – en productiever – om meer gedefinieerde, realistische leerdoelen vast te stellen. Bijvoorbeeld de taal gemakkelijk kunnen lezen en begrijpen. Of vertrouwen hebben in communiceren in alledaagse situaties of met nieuwe vrienden.
En hoewel tastbare doelen cruciaal zijn voor succes voor elke leerling, kan het ons nog meer motiveren om te zien hoe het leren van een taal ons in bredere zin helpt.
Het grotere verhaal begrijpen
Talen leren lukt niet onder druk. Studies hebben aangetoond dat we onszelf creatiever kunnen maken door ons onder te dompelen in een nieuwe cultuur. Ook contact maken met mensen over culturele grenzen en landsgrenzen helpt.
Het leren van een nieuwe taal en comfortabel worden met schakelen tussen talen kan ons ook helpen om te schakelen tussen perspectieven en verschillende manieren om de wereld te zien. Hierdoor worden we empathischer en accepteren we anderen makkelijker.
Het spreken van meer talen kan ook helpen om ons meer verbonden te voelen met anderen. En door ons in staat te stellen meer te reizen, kan het vertrouwen toenemen. Ook dit blijkt uit talloze onderzoeken die over de hele wereld zijn uitgevoerd.
Op het meest fundamentele niveau stelt het leren van talen ons in staat om te communiceren en contact te maken met anderen en te beseffen dat we hier allemaal samen in staan. En ondanks wat de ontvangen wijsheid ons vertelt, is daar nooit een leeftijdsgrens aan verbonden.